လူငယ္ေတြအၾကားမွာ ကုိယ္ခႏၶာကုိ အေပါက္ေတြ ေဖာက္ၿပီး Fancy၊ အလွအပနဲ႔ ယုံၾကည္ရာ ဂီတနိမိတ္ပုံေလးေတြကုိ တပ္ဆင္၊ ၀တ္ဆင္ၾကတာကုိ ေတြ႕ေနရပါတယ္။ သန္႔ရွင္းစြာ ပုိးသတ္ထားတဲ့ ကိရိယာေတြနဲ႔ ေဖာက္တယ္ ဆုိရင္ေတာ့ သိပ္ျပႆနာ မရွိေပမယ့္ လွ်ာကုိေဖာက္ၿပီး Fancy ပစၥည္း တပ္ဆင္တာမ်ဳိး ေတြကုိေတာ့ သြားနဲ႔ခံတြင္း ဆရာ၀န္ေတြက အားမေပးၾကဘူးလုိ႔ အင္တာနက္က က်န္းမာေရးနဲ႔ အလွအပဆုိင္ရာ ေဆာင္းပါးေတြမွာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ၿဗိတိန္က အသက္ ၂၈ႏွစ္အရြယ္ အမ်ဳိးသမီးငယ္ေလး တစ္ေယာက္ဆုိရင္ သူ႔ရဲ႕လွ်ာမွာ ေဖာက္ၿပီး တပ္ထားတဲ့ သတၱဳလုံး အေသးေလးက အသားထဲ နစ္ျမဳပ္သြားခဲ့လုိ႔ ဖယ္ရွားမရ ျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္လုိ႔ BBC မွာ ဆုိထားပါတယ္။
ျပည္သူ႔ အခ်စ္ေတာ္ အႏုပညာရွင္ေတြမွာလည္း တခ်ဳိ႕က ဒီလုိမ်ဳိး တပ္ထားေတာ့ လူငယ္ေတြ လုိက္လုပ္ခ်င္စရာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ၿဗိတိန္ Spice Girls အဖြဲ႕က နာမည္ေက်ာ္ ေတးသံရွင္ မဲလ္ဘီတုိ႔ဆုိ အသည္းယားစရာ လွ်ာမွာ နားသန္သီးေလးနဲ႔ပါ။ ဘယ္လုိပဲခံတြင္း က်န္းမာေရးကုိ ဒုကၡေပးတယ္လုိ႔ ဆုိပါေစ။ ဒီဆင္ယင္မႈကေတာ့ တျဖည္းျဖည္း ေရပန္းစား လာေနဆဲလုိ႔ ဆုိရမွာပါ။ “လွ်ာမွာ ေလွ်ာက္ေဖာက္တာကုိ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ လက္ခံဖုိ႔ ခက္ခဲပါတယ္။ ခံတြင္းမွာ အေပါက္ေဖာက္တယ္ဆုိတာ ေရာဂါပုိးကူးဖုိ႔ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ သိပ္မ်ားပါတယ္။ ဥပမာ - HIV တုိ႔၊ အသည္းေရာင္အသား၀ါ B တုိ႔၊ C တုိ႔ေပါ့။ ၿပီးေတာ့ အက်ိတ္ေရာင္ၿပီး ဖ်ားတာမ်ဳိးလည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္” လုိ႔ ၿဗိတိသွ် သြားနဲ႔ခံတြင္းဂ်ာနယ္မွာ ေရးသားတဲ့ ေဒါက္တာတန္မာသီအုိဒုိစီ က ဆုိပါတယ္။
လွ်ာကုိ ေဖာက္ၿပီး အလွဆင္ပစၥည္း တပ္ဆင္ျခင္းဟာ သြားကုိလည္း ပြန္းပဲ့ေစတယ္လုိ႔ သူက ဆက္လက္ ေျပာၾကား ထားပါတယ္။ “တကယ္ေတာ့ ေဖာက္တဲ့ေနရာမွာ သန္႔ရွင္းမႈနဲ႔ က်န္းမာေရးကုိ သတိထားမႈ တုိ႔ဟာ အႏၲရာယ္ကင္းေရးအတြက္ အဓိကက်ပါတယ္” ဟု လန္ဒန္ၿမဳိ႕မွာ အဆုိပါ အလွျပင္ ခႏၶာကုိယ္ ေဖာက္ေပးတဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈ ျပဳလုပ္ေနသူ ေဒးဗစ္ပုိတက္ဇ္နစ္က ဆုိပါတယ္။ ကုိးလုိးကန္႔လန္႔လွ်ာက နားသန္သီးဟာ က်န္းမာေရးနဲ႔ ေလ်ာ္ညီစြာ ဘယ္လုိပဲ တပ္ဆင္ထားပါေစ၊ ခုိးလုိးခုလုႀကီး ျဖစ္ေနမွာမုိ႔ လွတာနဲ႔၊ ကုိယ္ သူ႕အတြက္ ကသိကေအာက္ စုိးရိမ္ရတာနဲ႔မုိ႔ ခ်ိန္စက္ ၾကည့္ေစလုိပါတယ္။
ျပည္သူ႔ အခ်စ္ေတာ္ အႏုပညာရွင္ေတြမွာလည္း တခ်ဳိ႕က ဒီလုိမ်ဳိး တပ္ထားေတာ့ လူငယ္ေတြ လုိက္လုပ္ခ်င္စရာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ၿဗိတိန္ Spice Girls အဖြဲ႕က နာမည္ေက်ာ္ ေတးသံရွင္ မဲလ္ဘီတုိ႔ဆုိ အသည္းယားစရာ လွ်ာမွာ နားသန္သီးေလးနဲ႔ပါ။ ဘယ္လုိပဲခံတြင္း က်န္းမာေရးကုိ ဒုကၡေပးတယ္လုိ႔ ဆုိပါေစ။ ဒီဆင္ယင္မႈကေတာ့ တျဖည္းျဖည္း ေရပန္းစား လာေနဆဲလုိ႔ ဆုိရမွာပါ။ “လွ်ာမွာ ေလွ်ာက္ေဖာက္တာကုိ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ လက္ခံဖုိ႔ ခက္ခဲပါတယ္။ ခံတြင္းမွာ အေပါက္ေဖာက္တယ္ဆုိတာ ေရာဂါပုိးကူးဖုိ႔ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ သိပ္မ်ားပါတယ္။ ဥပမာ - HIV တုိ႔၊ အသည္းေရာင္အသား၀ါ B တုိ႔၊ C တုိ႔ေပါ့။ ၿပီးေတာ့ အက်ိတ္ေရာင္ၿပီး ဖ်ားတာမ်ဳိးလည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္” လုိ႔ ၿဗိတိသွ် သြားနဲ႔ခံတြင္းဂ်ာနယ္မွာ ေရးသားတဲ့ ေဒါက္တာတန္မာသီအုိဒုိစီ က ဆုိပါတယ္။
လွ်ာကုိ ေဖာက္ၿပီး အလွဆင္ပစၥည္း တပ္ဆင္ျခင္းဟာ သြားကုိလည္း ပြန္းပဲ့ေစတယ္လုိ႔ သူက ဆက္လက္ ေျပာၾကား ထားပါတယ္။ “တကယ္ေတာ့ ေဖာက္တဲ့ေနရာမွာ သန္႔ရွင္းမႈနဲ႔ က်န္းမာေရးကုိ သတိထားမႈ တုိ႔ဟာ အႏၲရာယ္ကင္းေရးအတြက္ အဓိကက်ပါတယ္” ဟု လန္ဒန္ၿမဳိ႕မွာ အဆုိပါ အလွျပင္ ခႏၶာကုိယ္ ေဖာက္ေပးတဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈ ျပဳလုပ္ေနသူ ေဒးဗစ္ပုိတက္ဇ္နစ္က ဆုိပါတယ္။ ကုိးလုိးကန္႔လန္႔လွ်ာက နားသန္သီးဟာ က်န္းမာေရးနဲ႔ ေလ်ာ္ညီစြာ ဘယ္လုိပဲ တပ္ဆင္ထားပါေစ၊ ခုိးလုိးခုလုႀကီး ျဖစ္ေနမွာမုိ႔ လွတာနဲ႔၊ ကုိယ္ သူ႕အတြက္ ကသိကေအာက္ စုိးရိမ္ရတာနဲ႔မုိ႔ ခ်ိန္စက္ ၾကည့္ေစလုိပါတယ္။